In 2020 gescheiden met een lijfrente? Let op uw aangifte IB!

15-02-21

Bent u in 2020 gescheiden en had u of uw ex-partner een lijfrente? Dan is deze meestal meegenomen in de verdeling of verrekening van het vermogen. U bent dan verplicht om in de aangifte inkomstenbelasting een bedrag als inkomen bij te tellen of u kunt een bedrag in aftrek brengen. Voor uw ex-partner geldt het tegenovergestelde. Dit heeft voor u beiden gevolgen voor de te betalen inkomstenbelasting. Dus is het belangrijk dat dit goed door u beiden in de aangifte wordt verwerkt. Gebeurt dit niet, dan kan dit tot problemen met de Belastingdienst en/of uw ex-partner leiden.

Wanneer recht op een aftrek en wanneer een verplichte bijtelling?

Als bij de scheiding de lijfrente van u is gebleven of aan u is overgedragen, dan heeft u meestal aan de ex-partner de helft van de waarde hiervoor betaald. Fiscaal heeft dit tot gevolg dat u dit aan de ex-partner betaalde bedrag mag aftrekken. Is de lijfrente van uw ex-partner gebleven of aan hem/haar overgedragen? Dan heeft u hier meestal de helft van de waarde voor ontvangen. Fiscaal heeft dit tot gevolg dat u dit ontvangen bedrag moet aangeven als inkomen. U betaalt hierover niet alleen inkomstenbelasting, maar mogelijk ook inkomensafhankelijke premie ZVW. Dit is afhankelijk van uw totale inkomen. Let op: dit bedrag is anders als in het verleden niet alle premies of inlegbedragen van de lijfrente fiscaal zijn afgetrokken.

Aftrekken of bijtellen, maar hoe?

Als u een bedrag kunt aftrekken, dan vult u deze in uw aangifte in onder de post “uitgaven voor een onderhoudsverplichting”. Als u een bedrag als inkomen moet bijtellen, dan vult u dit in onder de rubriek “periodieke uitkeringen en verstrekkingen”.

Er is een belastinglatentie toegepast

Omdat de lijfrente een bruto waarde heeft (er moet in de toekomst nog belasting over worden betaald), wordt bij de bepaling van de waarde bij de scheiding vaak een zogenoemde IB-latentie in mindering gebracht. De bruto waarde wordt hierdoor al fictief netto gemaakt. Ook dan moet er de helft van deze fictieve netto waarde in de aangifte als ontvangen inkomen worden aangegeven of heeft u recht op het aftrekken van dit bedrag. De verlaging van de waarde door de IB-latentie voorkomt dit niet. Hierdoor ontstaat een oneerlijke situatie tussen u en uw ex-partner. Bij het doen van de aangifte kan dit in onderling overleg en met deskundige hulp vaak nog worden opgelost.

Voorbeeld

Ben en Maaike zijn in 2020 gescheiden. De lijfrente van Ben (bruto waarde € 10.000, premie volledig afgetrokken) is in de verdeling van het vermogen van Ben gebleven. Maaike heeft hiervoor € 5.000 ontvangen. Eigenlijk betaalt Ben te veel aan Maaike, hij houdt € 10.000 bruto geld en betaalt haar € 5.000 netto. Om dit te compenseren, mag Ben in de aangifte IB 2020 € 5.000 aftrekken als persoonsgebonden aftrek. Maaike moet dit zelfde bedrag als ontvangen periodieke uitkering en verstrekking aangeven.

Als zij bij de scheiding een IB-latentie hebben toegepast (bijvoorbeeld 30%, waarde na latentie € 7.000), heeft Maaike van Ben € 3.500 ontvangen. Ook nu mag Ben het betaalde bedrag in zijn aangifte aftrekken en moet Maaike over € 3.500 IB betalen. Dit is voor Ben dubbel voordeel (€ 1.500 minder betaald door latentie en nog een IB teruggaaf over € 3.500), maar voor Maaike dubbel nadeel (€ 1.500 minder ontvangen door de latentie en nog IB te betalen over € 3.500). Met deskundige hulp kan dit bij het doen van de aangifte vaak nog worden opgelost.

Een lijfrente bij afkoop partneralimentatie of pensioenverrekening?

Krijgt u maandelijks lijfrente-uitkeringen omdat de partneralimentatie is afgekocht of het pensioen van uw ex-partner is verrekend? Op deze uitkering is al loonbelasting in mindering gebracht. U ontvangt van uw verzekeraar of bank een jaaropgaaf. De gegevens daaruit kunt u invullen in uw aangifte inkomstenbelasting bij “periodieke uitkeringen en verstrekkingen”.

Heeft u met uw bestaande lijfrente de te betalen partneralimentatie afgekocht of uw pensioen verrekend, dan heeft u meestal geen recht op aftrek. Alleen als u in het verleden niet alle premies of inlegbedragen van uw lijfrente heeft afgetrokken, is dit voor een evenredig deel van het bedrag wel het geval.

Heeft u vragen over de verwerking van de fiscale gevolgen van de lijfrente en uw scheiding? Onze scheidingsexperts helpen u hier graag mee.

15-02-21