De oude woning na scheiding nog gezamenlijk? Let op bij uw aangifte IB 2020!

Mr. Emiel Rienstra RFEA

Bent u gescheiden en was u met uw ex in 2020 nog gezamenlijk eigenaar van de oude woning? Dan is het extra oppassen met het invullen van de aangifte inkomstenbelasting. Welk deel van de betaalde hypotheekrente kunt u nog aftrekken? Moet u het eigenwoningforfait nog bijtellen? Is er sprake van fictief betaalde of ontvangen alimentatie? Omdat bij dit deel van de aangifte vaak fouten gemaakt worden, controleert de Belastingdienst hier scherp op. Vult u de aangifte op dit punt niet goed in, dan is de kans groot dat u (onnodig) in de problemen komt met de Belastingdienst, en wellicht met uw ex-partner.

Wat bepaalt hoe u de oude woning moet aangeven?

Om uw oude woning op de juiste wijze in de aangifte te kunnen verwerken, is het antwoord op de volgende vragen van belang:

–          is de woning fiscaal voor u nog een eigen woning?
–          wie heeft welk deel van de hypotheekrente betaald?
–          wie heeft in de woning gewoond?

Is de woning fiscaal voor u nog een eigen woning?

Zolang u in de woning woont is deze fiscaal ook een eigen woning (hoofdverblijf). Maar wat als u niet meer woont in de woning en uw ex woont er alleen? Vanaf dat moment zou de woning voor u fiscaal geen eigen woning meer zijn en uw recht op renteaftrek vervallen. Om u de tijd te geven om de scheiding te regelen, is in de wet geregeld dat de woning toch ook voor u fiscaal een eigen woning blijft (de zogenoemde scheidingsregeling). Dit geldt voor maximaal twee jaar vanaf de datum dat u definitief de woning heeft verlaten. U geeft in deze periode uw deel van het eigenwoningforfait (over uw eigendomsdeel) en uw deel van de betaalde rente (van uw deel van de schuld) aan. Deze kunt u gewoon in uw aangifte invullen waar u dat gewend bent: bij de “inkomsten uit eigen woning”.

Wat als de twee jaar om zijn (einde scheidingsregeling)?

Is het twee jaar geleden dat u de gezamenlijke woning heeft verlaten en uw ex woont er nog? Dan vervalt de scheidingsregeling en gaat voor u de woning naar box 3. Vanaf deze datum is uw deel van de betaalde rente niet meer aftrekbaar en geeft u geen eigenwoningforfait meer aan. Uw deel van de woning en de schuld vallen dan in box 3. Omdat 1 januari de peildatum voor box 3 is, geeft u de woning en de schuld pas in box 3 aan in het jaar nadat de scheidingsregeling is afgelopen. Heeft u inmiddels een nieuwe eigen woning gekocht? Dan heeft het aflopen van de scheidingsregeling meestal tot gevolg dat uw renteaftrek voor deze nieuwe woning lager wordt.

Wie heeft welk deel van de rente betaald?

Als u en uw ex niet ieder het eigen deel van de rente heeft betaald, kunnen er fiscaal problemen ontstaan. Rente is namelijk aftrekbaar als deze door u zelf is voldaan. Als uw ex de rente voor u heeft betaald, kan dit betekenen dat de renteaftrek voor u vervalt. Alleen als de betaling van de rente door uw ex aan strikte fiscale regels voldoet, blijft de renteaftrek voor u in stand. Wel moet u dan de door uw ex betaalde rente als fictief ontvangen partneralimentatie opgeven. De bijtelling vult u in onder de post “periodieke uitkeringen en verstrekkingen” en de aftrekpost kunt u kwijt onder “uitgaven voor een onderhoudsverplichting”. Het is van groot belang dat uw aangifte en die van uw ex op dit onderdeel volledig met elkaar overeenkomen. Dit verkleint de kans op correcties achteraf aanzienlijk.

Wie heeft in de woning gewoond?

Vanaf het moment dat u of uw ex de woning definitief heeft verlaten, gebruikt de achterblijvende partner ook het eigendomsdeel van de ander. Dit wordt fiscaal gezien als het ontvangen van het woongenot van dit deel van de woning. Hiervoor moet over dit deel van de woning een bedrag gelijk aan het eigenwoningforfait als fictief ontvangen partneralimentatie worden aangegeven. Degene die de woning heeft verlaten kan dit zelfde bedrag aftrekken als fictief betaalde partneralimentatie. De bijtelling vult u in onder de post “periodieke uitkeringen en verstrekkingen” en de aftrekpost kunt u kwijt onder “uitgaven voor een onderhoudsverplichting”.

Betaalt of ontvang u een woonvergoeding?

Hebben u en uw ex-partner afgesproken dat de een de ander een woonvergoeding betaalt voor het recht om in de woning te blijven wonen? Dan hoeft u dit bedrag niet in te vullen in uw aangifte inkomstenbelasting. Voor de betaler is dit niet aftrekbaar en voor de ontvanger niet belast.

Stem de aangifte goed met elkaar af

Heeft u in 2020 de oude woning nog gezamenlijk met uw ex in bezit? Stem de aangifte IB dan goed met elkaar af. De regelgeving is op dit onderwerp zeer complex. Vele gescheiden belastingplichtigen  worden jaren later geconfronteerd met correcties door de belastingdienst. Met vervelende financiële gevolgen, maar ook vaak onnodige conflicten met de ex. Deskundige hulp bij het invullen van uw beider aangifte kan dit voorkomen. Onze scheidingsexperts helpen u hier graag bij.

Mr. Emiel Rienstra RFEA

Adviseur Expertisecentrum

Hij is in zijn functie als adviseur Expertisecentrum werkzaam als fiscalist, gespecialiseerd op het gebied van echtscheiding